تفسیر رادیوگرافی جوش
رادیوگرافی جوش یکی از انواع تستهای غیر مخرب برای یافتن عیوب و ناپیوستگیهای داخلی سازههای کوچک و بزرگ فلزی میباشد.
به دلیل پر هزینه بودن این روش بازرسی جوش پرتونگار و یا کارشناس تست جوش باید دانش و آگاهی لازم برای تفسیر فیلم رادیوگرافی و یافتن انواع نقص در آن را داشته باشد تا باعث اتلاف پول و وقت نشود.
در این مقاله تست غیر مخرب RT انواع عیوب موجود در یک فیلم رادیوگرافی به تو کامل با شکل توضیح داده میشود.
با پیشرفت علم و تکنولوژی در زمینه بازرسی جوش رادیوگرافی فیلمهای رادیوگرافی با کیفیت بالا تولید میشوند
علاوه بر این پرتونگار باید در تفسیر فیلم رادیوگرافی جوش ماهر باشد تا بتواند نقصها را تشخیص دهد.
تفسیر رادیوگرافی جوش در سه مرحله انجام می شود:
- تشخیص
- تفسیر
- ارزیابی
ناپیوستگی ها در تفسیر فیلم جوش
ناپیوستگیها وقفه ای در ساختار معمولی مواد هستند.
این وقفه ممکن است در فلز پایه، مواد جوش و یا “تحت تاثیر حرارت” مناطق رخ دهد.
ناپیوستگیهایی که با کدها و مشخصات مورد استفاده در مطالبات و کنترل بازرسی برآورده نمیشوند به عنوان نقص اشاره شدهاند.
که همه اینها از تیزی دید یک پرتونگار ماهر نشئت میگیرد.
توانایی یک فرد برای تشخیص ناپیوستگی در رادیوگرافی نیز تحت تاثیر شرایط روشنایی در محل مشاهده، و سطح تجربه برای به شناختن ویژگیهای مختلف در تصویر است.
موارد زیر برای کمک به دانشجویان جهت توسعه درک از انواع نقص موجود در جوش و چگونگی ظهور آنها در یک فیلم رادیوگرافی جوش توسعه داده شده است.
ناپیوستگی های عمومی جوش
ناپیوستگیهای زیر نمونه هایی در انواع جوشکاری میباشند.
لایه سرد (Cold lap) وضعیتی است که در آن فلز پرکننده جوش نمیتواند به درستی با فلز پایه یا مواد پاس جوش قبلی (لایه سر بین پاسی) فیوز کند.
در اینجا قوس فلز پایه را به اندازه کافی ذوب نمیکند و باعث میشود گوادل نیمه مذاب به مواد پایه بدون اتصال جریان پیدا کند.
تخلخل( porosity) ناشی از به دام افتادن گاز در فلز جامد است.
تخلخل میتواند در اشکال متعددی در یک عکس رادیوگرافی به خود بگیرد
اما اغلب به صورت نقاط تاریک گرد یا نقاط نامنظم یا لکههای تیره در خوشهها یا ردیفها ظاهر میشوند.
گاهی اوقات، به نظر میرسد که تخلخل دراز است و دارای یک دم باشد.
این امر نتیجه تلاش گاز برای فرار است درحالی که فلز هنوز هم در حالت مایع بوده و تخلخل حفرههای کرمی نامیده میشود.
تخلخل خوشه ای (Cluster porosity) ناشی از آلوده شدن الکترودهای شار پوشش داده شده با رطوبت میباشد.
هنگامی که رطوبت حرارت داده میشود به گاز تبدیل میشود
و در جوش در طول فرآیند جوشکاری به دام افتاده میافتد.
تخلخل خوشهای درست مانند تخلخل متداول میباشد
اما نشانههای آن به صوذت نزدیک به هم گروه بندی شدهاند.
آخال های سرباره (Slag inclusions) مواد جامد غیر فلزی محبوس در فلز جوش یا بین جوش و فلز پایه هستند.
در نمای رادیوگرافی، اشکال تاریک، نامتقارن و دندانه دار در جوش یا در امتداد مناطق اتصال جوش نشان دهنده آخالهای سرباره هستند.
نفوذ ناقص (IP) و یا عدم نفوذ (LOP) هنگامی رخ میدهد که فلز جوش نتواند به مفصل نفوذ کند.
این یکی از شایعترین ناپیوستگیهای جوش است.
عدم نفوذ اجازه میدهد تا فشار طبیعی افزایش یافته باعث انتشار ترک شود.
شکل ظاهری IP در فیلم رادیوگرافی به صورت نقاط تیره ، لبههای صاف میباشد.
همجوشی ناقص (Incomplete fusion) شرایطی است که فلز جوش پرکننده با فلز پایه به درستی ترکیب نمیشود.
ظاهر این نقص تست جوش RT معمولا به صورت یک خط تیره و یا خطوط گرا در جهت درز جوش در امتداد آماده سازی جوش و یا منطقه اتصال میباشد.
تقعر داخلی یا مکیدن به عقب (Internal concavity or suck back)شرایطی است
که در آن فلز جوش سرد شده و به ریشه جوش کشیده شده است.
این نقص شبیه به یک عدم نفوذ است اما خط دارای لبههای نامنظم بوده
که اغلب بسیار گسترده در مرکز تصویر جوش وجود دارد.
برش زیرین (آندرکات) ریشهای یا داخلی یک زوال فلز پایه نزدیک به ریشه جوش میباشد.
در تصویر بازرسی جوش جوش به صورت یک خط نامنظم تیره افست از خط مرکزی قطعات بهم جوش خورده به نظر میرسد.
آندرکات به صافیLOP نمیباشد زیرا از لبه زمین پیروی نمیکنند.
برش زیرین (آندرکات) خارجی یا تاجی یک زوال فلز پایه نزدیک به تاج جوش میباشد.
در تست غیر مخرب رادیوگرافی، به عنوان یک خط نامنظم تیره در امتداد لبه در خارج از منطقه جوش ظاهر میشود.
افست و یا عدم تطابق شرایط مرتبط با یک نقص که در آن 2 قطعه با هم جوش داده شده به درستی تراز وسط قرار ندارنند.
تصویر رادیوگرافی یک تفاوت قابل توجه در چگالی بین 2 قطعه را نشان میدهد.
تفاوت در تراکم توسط تفاوت در ضخامت مواد ایجاد میشود.
خط مستقیم تاریک توسط شکست فلز جوش به ترکیب با منطقه خشکی ایجاد میشود.
شرکت نیک بینش کارن در زمینه بازرسی جرثقیل ، بازرسی لیفتراک ، بازرسی جوش ، بازرسی دیگ بخار و … فعالیت دارد.
سوالات متداول بازرسی و تست جوش
1) در چه زمانی به بازرسی جوش نیاز داریم ؟
به طور کلی بعد از انجام جوشکاری یک نفر فرد متخصص از پرسنل کارفرما ( در صورت عدم نیاز به تایید یک شرکت رسمی بازرسی دارای صلاحیت ) و یا در صورت عدم وجود نفر متخصص استفاده از یک شرکت بازرسی جوش که دارای تایید صلاحیت از سازمان ملی استاندارد باشد الزامیست تا این اطمینان حاصل شود که 2 قطعه بدون عیب بهم متصل شده است .
2) صلاحیت اینکه کار یک جوشکار خوب است یا خیر با چه چیزی بررسی می شود ؟
اگر جوشکار در سایت شما حضور دارد می توانید با اخذ گواهینامه صلاحیت جوشکاران Welder Qualification Test ( WQT ) از یک شرکت بازرسی دارای صلاحیت از سازمان ملی استاندارد از توانایی انجام جوشکار در آن موقعیت اطمینان حاصل کنید و اگر می خواهید یک جوشکار استخدام کنید علاوه بر بررسی اینکه آیا جوشکار مورد نظر گواهینامه صلاحیت جوشکار را دارد یا خیر می توانید با یک کار عملی و بازرسی آن قطعه به این موضوع پی ببرید .
3) قبل از انجام جوشکاری به چه چیزهایی احتیاج داریم ؟
1) انتخاب استاندارد مرجعی که طبق آن قصد جوشکاری داریم ( Standard )
2) تهیه دستورالعمل برای موقعیت جوش ها ( Welding Procedure Specification – WPS)
3) اطمینان از درست بودن دستورالعمل جوش (WPS ) با تهیه ( Procedure Qualification Record – PQR ) حاصل می شود
از این مطلب هم بازدید کنید: بازرسی جوش